Hidrojen: Varoluşun En Temel Unsuru Üzerine Felsefi Bir Düşünce Hidrojen, kimyanın temel taşlarından biri olarak bir element olmanın ötesinde, insan düşüncesinin derinliklerine uzanan bir metafor olma potansiyeline sahiptir. Türk Dil Kurumu (TDK) sözlüğüne bakıldığında, hidrojen, en basit şekilde, “periyodik cetveldeki 1. sıradaki element, simgesi H” olarak tanımlanır. Ancak bu tanım, sadece maddeyi değil, aynı zamanda varoluşun ve bilginin en temel sorularını da barındıran bir kapıdır. TDK’nin sunduğu basit tanım, hidrojenin kendisinin ötesinde, onun arketipal anlamlarına doğru bir yolculuğa çıkmamızı gerektirir. Felsefi bakış açısıyla, hidrojen yalnızca bir kimyasal elementten çok daha fazlasıdır; varoluşun ve insanın doğayı anlama çabasının simgesidir. Ontolojik Bir…
8 YorumKumaş ve Hikaye Yazılar
Herhangi Birini Nasıl Yazılır? Antropolojik Bir Yolculuk Bir antropolog olarak kültürlerin, dillerin ve sembollerin ardındaki insan hikâyelerini anlamaya çalışırken, “herhangi birini nasıl yazılır?” sorusu yalnızca dilbilgisel bir merak değil, aynı zamanda toplumsal bir keşfe dönüşür. Çünkü bir kelimeyi yazma biçimimiz, onun taşıdığı kültürel anlamları, toplumsal ilişkileri ve kimlikleri de içinde barındırır. Dil: Kültürün Görünmeyen Ritüeli Dil, insan topluluklarının en güçlü ritüel alanlarından biridir. Herhangi birini nasıl yazdığımız, o topluluğun dünyayı kavrayış biçimini yansıtır. Antropolojik açıdan yazı, sadece bir iletişim aracı değil; aynı zamanda topluluğun hafızasını, değerlerini ve kimliklerini saklayan bir semboldür. Örneğin, kimi toplumlarda “herhangi” kelimesi bireyselliği vurgularken, kimilerinde belirsizliğin,…
4 YorumÖğrenmenin Başlangıç Noktası: Hayret Kalmak Nedir? Bir eğitimci olarak, öğrenmenin gerçek anlamda başladığı anın “bilmek” değil, “hayret etmek” olduğuna inanırım. Çünkü insan, ancak şaşırdığı, sorguladığı ve anlamlandıramadığı bir durum karşısında öğrenmeye yönelir. “Hayret kalmak”, öğrenme sürecinin en derin, en insani ve en dönüştürücü duygusudur. Peki, bu kavram pedagojik açıdan ne anlama gelir? Ve bir öğrenci ya da öğretmen olarak bu duyguyu nasıl yeniden canlandırabiliriz? Hayret Kalmak: Bilginin Değil, Merakın Zaferi “Hayret kalmak”, bir anlamda merakın duygusal ifadesidir. Öğrenme teorileri, özellikle konstrüktivist (yapılandırmacı) yaklaşımlar, bilginin dışarıdan aktarılan bir şey değil, bireyin kendi deneyimiyle kurduğu bir yapı olduğunu vurgular. Bu yapının temeli…
6 YorumHangi Güveç Sağlıklı? Psikolojinin Mutfağında Bir Yolculuk Bir psikolog olarak, davranışların ardındaki bilinçdışı dinamikleri çözümlemeyi severim. Ancak bir gün fark ettim ki, insanların mutfakta seçtiği güveç kapları bile onların düşünce biçimlerini, duygusal eğilimlerini ve sosyal kimliklerini yansıtıyor. Basit bir yemek seçimi gibi görünen bu tercih, aslında bireyin dünyayı nasıl algıladığını, neye değer verdiğini ve nasıl bağ kurduğunu anlatan sessiz bir hikâyedir. Peki, hangi güveç sağlıklı? sorusuna sadece beslenme açısından değil, psikolojik bir mercekten baktığımızda ne görürüz? Bilişsel Psikoloji Perspektifinden: Sağlık Algısı ve Karar Verme Birçok insan “sağlıklı” kelimesini duyduğunda aklına ilk olarak fiziksel beden gelir. Oysa bilişsel psikoloji bize, “sağlık”…
6 YorumSilahı İlk Kim Buldu? İnsanlığın En Tuhaf “İcat Etmiş Olabiliriz” Anı Bir düşünün… İnsanlık ateşi bulduğunda ısındı, tekerleği bulduğunda hızlandı, silahı bulduğunda ise “hmm, işler karıştı” dedi. Hepimiz biliyoruz ki tarih, “kim ilk başlattı?” sorusuna net cevaplar vermeyi pek sevmez. Ama konu silah olunca işler hem ciddi hem de biraz komik bir hâl alıyor. Çünkü kim düşünürdü ki bir gün “taş atma” eylemi, “küresel güvenlik sorunu”na dönüşecek? Hazırsanız, tarihin tozlu raflarında gezip, biraz gülüp biraz da “biz ne yaptık ya?” diyeceğimiz bir yolculuğa çıkıyoruz. Silahı İlk Kim Buldu? Kimin Akıl Eseri Bu? İlk silahın kesin mucidi bilinmiyor, ama tahminlerimiz kuvvetli:…
4 YorumHakim Başkanı Kim? Ekonomi Perspektifinden Güç, Karar ve Kaynak Analizi Giriş: Kaynakların Sınırlılığı ve Seçimlerin Maliyeti Üzerine Bir Düşünce Bir ekonomist için her soru, görünenden daha fazlasını barındırır. “Hakim Başkanı kim?” sorusu bile, yüzeyde bir kişiyi işaret ederken, derinlerde bir sistemin nasıl işlediğini anlatır. Ekonominin temelinde yatan kıt kaynaklar ve seçimlerin fırsat maliyeti ilkeleri, yalnızca piyasa malları için değil, güç, otorite ve karar mekanizmaları için de geçerlidir. Her kurum, tıpkı bir piyasa gibi, kendi arz-talep dengesiyle işler. Bu durumda “hakim başkanı” sadece bir idari figür değil; sistemin dengeleyici unsurlarından biridir. Bir ekonomist gözüyle baktığımızda, bu soru bize şunu düşündürür: Adalet…
Yorum BırakKapsayıcı Eğitim Nedir MEB? Farklı Bakış Açılarıyla Derinlemesine Bir İnceleme Her zaman konulara farklı pencerelerden bakmayı seven biri olarak, “kapsayıcı eğitim” konusunu da sadece akademik tanımların ötesine taşıyıp, gerçek hayatta nasıl anlamlar taşıdığını birlikte düşünmek istedim. MEB’in eğitim politikalarında önemli bir yer tutan bu kavram, aslında bir toplumun geleceğe nasıl baktığının da aynası. Peki kapsayıcı eğitim nedir, neden bu kadar önemlidir ve insanlar bu konuya neden farklı şekillerde yaklaşıyor? Gelin bu sorulara birlikte yanıt arayalım. Kapsayıcı Eğitim Nedir? MEB’in Tanımından Gerçeğe Millî Eğitim Bakanlığı’na (MEB) göre kapsayıcı eğitim, her bireyin yetenek, ihtiyaç ve farklılıklarına saygı duyan; tüm öğrencilerin eşit fırsatlarla…
8 YorumYaralı Yaralı Kim Söylüyor? Müzikte Kimlik, Kültür ve Ortak Acının Dili Kültürlerin çeşitliliğini anlamaya çalışan bir antropolog olarak, her zaman sesin, müziğin ve sözün toplumsal hafızayı nasıl şekillendirdiğini merak etmişimdir. İnsanlığın ortak paydasında acı, sevgi ve kayıp gibi duygular yer alır; bu duygular en saf hâliyle müzikte vücut bulur. “Yaralı Yaralı” ifadesi, sadece bir şarkının adı değil; aynı zamanda insanlığın ortak yaralanabilirliğinin sembolüdür. Peki, “Yaralı Yaralı kim söylüyor?” sorusu, sadece bir sesin sahibini mi arar, yoksa kültürlerin birbirine dokunduğu duygusal bir alanın izini mi sürer? Yaralı Söylemek: Ritüel Olarak Müzik Tarih boyunca müzik, ritüellerin merkezinde yer almıştır. Antropolojik olarak “yaralı”…
8 YorumKan Taşı Nedir Ne İşe Yarar? Küresel ve Yerel Bakış Açılarından Derinlemesine Bir Yolculuk Dünyaya tek bir pencereden bakmanın bizi sınırladığını her fırsatta fark ederim. Aynı nesneye farklı kültürlerin, farklı inançların ve farklı bilimsel perspektiflerin gözünden bakmak… İşte asıl anlamı orada gizlidir. “Kan taşı” da tam olarak böyle bir örnek. Kimi için kutsal bir tılsım, kimi için kadim bir şifa kaynağı, kimileri içinse estetik değeri yüksek bir süs taşı… Gelin, bu gizemli taşı hem evrensel hem de yerel boyutlarıyla yakından tanıyalım. — Kan Taşı: Doğanın Derinliklerinden Gelen Kırmızı Güç Tanım ve Oluşum Süreci Kan taşı (Bloodstone), kuvars ailesine ait bir…
Yorum BırakTasavvufta Fakir Ne Demek? Bir Edebiyatçının Kelimelerle Yolculuğu Kelimelerin kaderi vardır. Bazıları yüzyıllar boyunca ağızdan ağıza dolaşır, bazıları ise bir mısrada sonsuza kadar yaşar. “Fakir” kelimesi de böyledir. Günümüzün maddi ölçütleriyle yoksulluğu anlatan bu kelime, tasavvuf geleneğinde bambaşka bir anlam taşır. Bir edebiyatçının gözünden bakıldığında, bu kelime yalnızca bir sözcük değil; bir insan hâlinin, bir ruh eğiliminin sembolüdür. Bu yazı, “fakir” kavramını tasavvufi düşüncenin yanı sıra edebî imgeler, karakterler ve anlatı biçimleri üzerinden çözümleyen bir yolculuğa davettir. — Kelimelerin Dönüşümü: Fakirlikten Fakr’a Edebiyat, anlamın gölgesinde yürüyen bir sanattır. Fakir sözcüğü, Arapça kökenli “fakr” kavramından gelir. Tasavvufta “fakr”, yalnızca maddi yoksunluk…
Yorum Bırak